Chào mừng bạn đến với Selfomy Hỏi Đáp, hãy Hỏi bài tập hoặc Tham gia ngay
0 phiếu
83 lượt xem
trong Ngữ văn lớp 9 bởi
Viết dàn ý chi tiết bài cảnh ngày hè

2 Trả lời

0 phiếu
bởi nhthuyvy16 ● Cộng Tác Viên Tiến sĩ (16.5k điểm)
 
Hay nhất

I. MỞ BÀI

"Biếng trông trời hạ nước non xa,

Ý khí ngày thường nghĩ đã trơ.

Cá vượt khóm rau lên mặt nước,

Bướm len lá trúc lượn rèm thưa."

("Vịnh mùa hè" - Nguyễn Khuyến)

Bức tranh thiên nhiên mùa hè quả là một cảm hứng bất tận cho các đấng thi nhân thỏa sức vẫy vùng ngòi bút sáng tạo. Không thể phớt lờ trước vẻ đẹp của mùa hè như Nguyễn Khuyến, Nguyễn Trãi đã tô điểm thêm cho nền văn học trung đại Việt Nam một bức tranh mùa hè sinh động qua "Cảnh ngày hè". Nguyễn Trãi là vị anh hùng tên tuổi lẫy lừng trong lịch sử chống giặc ngoại xâm của dân tộc ta, là một con người tài năng, “tấm lòng sáng tựa sao Khuê”. Ông không chỉ để lại di sản phong phú về các mặt chính trị, quân sự, mà còn khẳng định tài năng của mình qua sự nghiệp văn chương đồ sộ. Có thể nói, ông là người khởi đầu cho nền thơ cổ điển bằng tiếng Việt qua tập thơ Nôm “Quốc âm thi tập” nổi tiếng. Nổi bật trong số đó là "Cảnh ngày hè" ra đời vào khoảng năm 1438 - 1439 khi tác giả đang ở ẩn tại Côn Sơn. Bài thơ thể hiện vẻ đẹp thiên nhiên mùa hè đầy sức sống nhưng ẩn trong những vần thơ thiên nhiên ấy lại chất chứa những tâm sự, lo lắng cho nhân dân đất nước:

Rồi hóng mát , thuở ngày trường 

Hòe lục đùn đùn, tán rợp trương 

Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ 

Hồng liên trì đã tiễn mùi hương 

Lao xao chợ cá làng ngư phủ 

Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương 

Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng 

Dân giàu đủ, khắp đòi phương

II. THÂN BÀI

1. “Rồi hóng mát thuở ngày trường”

- “rồi”: thể hiện một tâm trạng rảnh rỗi của nhà thơ ở quê. “Rồi” là tiếng cổ, nghĩa là rỗi rãi, nhàn hạ, cả trong công việc lẫn tâm hồn.

- “ngày trường”: ngày dài. Đây là cảm giác tâm lí về thời gian của người đang sống trong cảnh nhàn rỗi, thấy ngày dường như dài ra.

Câu thơ như phản ánh một nếp sinh hoạt nhàn nhã: trong buổi ngày dài rỗi rãi, lấy việc hóng mát làm niềm vui di dưỡng tinh thần.

2. “Hoè lục đùn đùn tán rợp giương

Thạch lựu hiên còn phun thức đỏ

Hồng liên trì đã tiễn mùi hương.”

- Sức sống trong cây đang “đùn đùn” dâng lên cành, lên hoa, lên lá.

- Cây hòe tỏa bóng rợp xuống mặt sân, như tỏa luôn bóng mát vào cả tâm hồn thi sĩ.

- Câu trên tả sắc, câu dưới gợi hương.

- “phun”: động từ mạnh gợi hình ảnh đỏ rực của cây lựu.

- “tiễn”: mùi hương được lan tỏa khắp nơi.

Bức tranh thiên nhiên mùa hè căng tràn nhựa sống mang đậm nét thi trung hữu họa, đồng thời thể hiện được tình yêu thiên nhiên tha thiết, đắm say của nhà thơ.

3. “Lao xao chợ cá làng ngư phủ

Dắng dỏi cầm ve lầu tịch dương.”

- Từ “lao xao” đến “dắng dỏi”: từ láy cho thấy những thanh âm được cảm nhận từ xa đến gần.

- Lao xao”: âm thanh gợi rõ cuộc sống thanh bình của những người dân chài, cảnh mua bán tấp nập mà không quá ồn ào để khuấy động không gian hương nhàn của nhà thơ.

- Nghệ thuật tương phản đã tạo nên một cảm hứng hết sức mới mẻ trong thơ Nguyễn Trãi, khi ấn tượng ám ảnh nhà thơ không phải ánh tịch dương ảm đạm mà lại là âm thanh dắng dỏi cầm ve

Tất cả những âm thanh ấy hòa lẫn vào nhau tạo nên bức tranh âm thanh sinh động, náo nhiệt.

4. “Dẽ có Ngu cầm đàn một tiếng

Dân giàu đủ khắp đòi phương”

- “Ngu cầm”: cây đàn của thời vua Nghêu, vua Thuấn, là thời đại thái bình thịnh trị trong lịch sử Trung Hoa cổ, đàn một tiếng cho dân chúng đều được giàu có, no đủ.

Nguyễn Trãi vẫn canh cánh trong lòng ‘một tấc lòng ưu ái cũ’, luôn mong mỏi nhân dân “khắp nơi không một tiếng hờn giận oán sầu” và không nguôi ngoai nỗi khát khao được đem tài trí để thực hành tư tưởng yêu nước thương dân.

 

 

 

bởi nhthuyvy16 ● Cộng Tác Viên Tiến sĩ (16.5k điểm)
5. Đánh giá nội dung & nghệ thuật:

Gấp lại trang thơ, ta vẫn còn lưu luyến chút sức sống mãnh liệt của ngày hè cùng những tâm nguyện cao cả của Nguyễn Trãi. Qua sự sáng tạo trong thể thơ Nôm Đường luật, thất ngôn xen lục ngôn kết hợp với các từ láy gợi hình, gợi tả, bút pháp tả cảnh uyên thâm, nhà thơ đã khéo tay tạc nên bức tranh mùa hè vui tươi, đầy sức sống, song song đó còn có niềm ao ước cao cả về cuộc sống thanh bình, hạnh phúc cho nhân dân. Có thể nói chắc hẳn nhà thơ phải là một người yêu thiên nhiên nhiều lắm thì mới có thể cảm nhận được cả những bước sinh trưởng của cây cối mùa hè như thế. Đồng thời ta cũng thấy được một tâm hồn trung nghĩa với nhân dân bật lên nơi Nguyễn Trãi.

III. KẾT BÀI

“Cảnh ngày hè" đã làm rõ nỗi niềm tâm sự của Nguyễn Trãi trong thời gian ở ẩn tại Côn Sơn với tấm lòng yêu nước thương dân vẫn ngày đêm "cuồn cuộn sóng triều Đông". Ông yêu thiên nhiên cây cỏ say đắm và có lẽ chính thiên nhiên đã cứu Nguyễn Trãi thoát khỏi những phút bi quan của cuộc đời mình. Dù sống với cuộc sống thiên nhiên yên bình nhưng vẫn canh cánh "một lòng ưu ái cũ". Nguyễn Trãi vẫn không quên lí tưởng nhàn dân, lí tưởng nhân nghĩa, lí tưởng mong cho thôn cùng xóm vắng không còn một tiếng oán than, đau sầu.
0 phiếu
bởi ledoanducphong6cntt2021264 Học sinh (323 điểm)

I. Mở bài: Giới thiệu tác giả, tác phẩm

+ Tác giả Nguyễn Trãi là một nhà thơ, nhà văn tài năng kiệt xuất của dân tộc, ông đã có nhiều đóng góp lớn cho nền văn học nước nhà.

+ Bài thơ Cảnh ngày hè của Nguyễn Trãi là bài số 43 trong trùm thơ Bảo kính cảnh giới của Quốc âm thi tập, là một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp và tấm lòng yêu nước thương dân của tác giả.

II. Thân bài

- Hoàn cảnh sống của Nguyễn Trãi trong những ngày về ở ẩn:

+ “Rồi”: Là một từ cổ có nghĩa là rảnh rỗi, nhàn hạ

+ “Ngày trường”: Ngày dài, chỉ khoảnh thời gian rảnh rỗi.

+ Hóng mát: Hoạt động an nhàn, tĩnh tại, thư thái

-> Tâm thế an nhàn, thảnh thơi của tác giả. Nguyễn Trãi một đời bận rộn, tận tâm vì đất nước, đây là những giây phút hiếm hoi của cuộc đời.

- Bức tranh cảnh ngày hè nổi lên với bức tranh thiên nhiên ngày hè rực rỡ:

+ Cây hòe có sức sống mãnh liệt giờ tán là xanh che phủ cả khoảng không gian

+ Sắc đỏ của cây thạch lựu tô đậm thêm cho khung cảnh ngày hè

+ Hương hoa sen tỏa ngát bay theo làn gió

-> Cảnh vật ngày hè tươi tắn, tràn đầy sức sống, tâm hồn tinh tế, nhạy cảm, yêu thiên nhiên của của Nguyễn Trãi

- Vẻ đẹp bức tranh cuộc sống con người:

+ Nguyễn Trãi dùng nhiều từ Hán Việt như ngư phủ, cầm ve, tịch dương kết hợp nhuần nhuyễn với những từ thuần Việt tạo nên vẻ đẹp vừa mộc mạc, bình dị, vừa trang trọng tao nhã.

+ Cuộc sống được cảm nhận bằng âm thanh: Âm thanh từ làng chợ cá, của tiếng ve râm ran mỗi độ hè về

+ Từ láy: đùn đùn, lao xao, dắng dỏi…-> Cảnh ngày hè xôn xao, náo nức, không khí rất nhộn nhịp

+ Động từ: rợp, đùn, tiễn đưa khiến cho người đọc thấy được cảm giác sức sống trỗi dậy của cảnh vật mùa hè

+ Nhà thơ sử dụng hai từ láy tượng thanh “lao xao” – âm thanh của những phiên chợ cá, “dắng dỏi” – diễn tả âm thanh của tiếng ve, kết hợp với nghệ thuật đảo cấu trúc câu nhằm nhấn mạnh những âm thanh bao trùm làng quê.

→ Cuộc sống sôi động, ồn ão, tràn đầy sức sống và âm thanh.

⇒ Cả thiên nhiên và con người đều hiện lên tràn đầy sức sống, tâm hồn lạc quan, yêu đời, tinh tế, nhạy cảm, yêu thiên nhiên, tha thiết với cuộc sống quê nhà của nhà thơ Nguyễn Trãi.

- Nhà thơ đã cảm nhận cái tinh tế, thú vị của ngày hè qua thị giác và thính giác:

+ Nhà thơ nhìn những tán lá xanh cây hòe, màu đỏ rực của thạch lựu, tiếng ve kêu ran cả khoảng không gian và hình ảnh người dân làng chài mỗi sớm thức dậy và bóng người kéo lưới buổi chiều ta.

+ Ngày hè cảm nhận qua thính giác khi nhà thơ thấy được hương sen thoảng theo gió

-> Tâm hồn nhà thơ Nguyễn Trãi được hòa vào thiên nhiên, nói lên được tác giả là người rất yêu đời, yêu cuộc sống.

- Tình yêu nước thương dân của Nguyễn Trãi:

+ “Dẽ” là từ cổ nghĩa là lẽ, lẽ ra

+ “Ngu cầm” là cây đàn của vua Nghiêu vua Thuấn. Đây là điển cố quen thuộc của Trung Hoa kể về thời đại Nghiêu Thuấn – những ông vua nhân từ đem lại cuộc sống ấm no, hạnh phúc cho nhân dân. Hằng ngày vua Nghiêu Thuấn thường đem đàn ra gảy khúc nam phong ngợi ca cảnh thái bình trên xứ sở này

-> Thể hiện ước muốn có được cây đàn để ca ngợi khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp và cuộc sống vui tươi trên quê hương ông, niềm vui sướng, hạnh phúc của tác giả khi được sống hòa hợp cùng thôn quê.

+ Câu thơ cuối cùng thể hiện rõ ràng, cụ thể ước mơ được thấy cảnh thanh bình, ấm no trên đất nước.

=> Nguyễn Trãi dù sống trong cảnh thanh nhàn nhưng vẫn nặng lòng với dân với nước. Ông ước mơ về cuộc sống no đủ, ấm áp sung túc không chỉ trên quê hương ông mà còn trải khắp đất nước.

- Nghệ thuật:

+ Giọng điệu trữ tình, sâu lắng, bút pháp tả sinh động

+ Thể thơ sáng tạo thất ngôn xen lục ngôn

+ Ngôn ngữ thơ phong phú, đa dạng vừa có lớp từ Hán Việt vừa có lớp từ thuần Việt tạo nên vẻ đẹp vừa trang trọng vừa bình dị

+ Sử dụng các điển tích, điển cố

III. Kết bài

- Nhấn mạnh lại tình yêu thiên nhiên của tác giả đồng ca ngợi đức tính tốt đẹp của bậc thi nhân dù xin cáo quan về ở ẩn nhưng vẫn một lòng lo cho sự nghiệp chung đất nước.

Sau khi nắm được dàn ý phân tích bài thơ Cảnh ngày hè chi tiết, em hãy tham khảo bài văn mẫu dưới đây để hình dung được cách làm bài.

 


Chúc bạn học tốt

Các câu hỏi liên quan

0 phiếu
3 câu trả lời 262 lượt xem
Viết dàn ý chi tiết bài chiếc đoàn thuyền đánh cá
đã hỏi 16 tháng 5, 2022 trong Ngữ văn lớp 9 bởi Khách
0 phiếu
2 câu trả lời 102 lượt xem
Lập dàn ý chi tiết phân tích bài thơ "Đồng chí".
đã hỏi 14 tháng 5, 2022 trong Ngữ văn lớp 9 bởi Khách
+1 thích
1 trả lời 4.2k lượt xem
Lập dàn ý chi tiết tả lại quang cảnh sân trường trong giờ ra chơi
đã hỏi 12 tháng 1, 2018 trong Ngữ văn lớp 6 bởi Khách
0 phiếu
3 câu trả lời 2.3k lượt xem
lập-dàn-ý-bài-văn-miêu-tả-cảnh-mùa-hè-ở-thành-phố-quê-hương-em
đã hỏi 19 tháng 4, 2017 trong Ngữ văn lớp 6 bởi 01655427365 Học sinh (243 điểm)
0 phiếu
2 câu trả lời 288 lượt xem
Viết dàn ý chi tiết phân tích khổ đầu bài "Tây tiến"
đã hỏi 26 tháng 5, 2022 trong Ngữ văn lớp 12 bởi Khách
  • dàn-ý
  • trung-bình
  • tây-tiến
0 phiếu
1 trả lời 76 lượt xem
Viết dàn ý chi tiết phân tích hình tượng nhân vật Lorca thể hiện qua bài thơ Đàn ghi ta của Lorca của Thanh Thảo?
đã hỏi 12 tháng 5, 2021 trong Ngữ văn lớp 12 bởi linhchi2002 Thần đồng (1.3k điểm)
0 phiếu
1 trả lời 75 lượt xem
Viết dàn ý chi tiết phân tích bài thơ Đàn ghi ta của Lorca của Thanh Thảo?
đã hỏi 12 tháng 5, 2021 trong Ngữ văn lớp 12 bởi linhchi2002 Thần đồng (1.3k điểm)
0 phiếu
1 trả lời 250 lượt xem
Viết dàn ý chi tiết phân tích vẻ đẹp tình yêu truyền thống và hiện đại thể hiện qua bài thơ Sóng của nữ thi sĩ Xuân Quỳnh?
đã hỏi 12 tháng 5, 2021 trong Ngữ văn lớp 12 bởi linhchi2002 Thần đồng (1.3k điểm)
0 phiếu
2 câu trả lời 372 lượt xem
Viết dàn ý chi tiết phân tích vẻ đẹp tâm hồn người phụ nữ thể hiện qua bài thơ Sóng của nữ thi sĩ Xuân Quỳnh?
đã hỏi 12 tháng 5, 2021 trong Ngữ văn lớp 12 bởi linhchi2002 Thần đồng (1.3k điểm)
0 phiếu
1 trả lời 97 lượt xem
Viết dàn ý chi tiết phân tích hình tượng Sóng và em thể hiện qua bài thơ Sóng của nữ thi sĩ Xuân Quỳnh?
đã hỏi 12 tháng 5, 2021 trong Ngữ văn lớp 12 bởi linhchi2002 Thần đồng (1.3k điểm)

HOT 1 giờ qua

  1. nguyenmanh04102009212

    166 Điểm

  2. tnk11022006452

    160 Điểm

  3. hoconghung031007464

    80 Điểm

Phần thưởng hằng tháng
Hạng 1: 200.000 đồng
Hạng 2: 100.000 đồng
Hạng 3: 50.000 đồng
Hạng 4-10: 20.000 đồng
Bảng xếp hạng cập nhật 30 phút một lần
...