* Đàng ngoài:
- Cuộc chiến tranh Nam - Bắc triều đã phá hoại nghiêm trọng nên sản xuất nông nghiệp. Chính quyền Lê - Trịnh ít quan tâm đến công tác thuỷ lợi và tổ chức khai hoang. Ruộng đất công làng xã bị cường hào đem cầm bán. Ruộng đất bỏ hoang, mất mùa, đói kém xảy ra dồn dập, nhất là vùng Sơn Nam, Thanh Hoá, Nghệ An. Nông dân phải bỏ làng đi phiêu tán.
* Đàng trong:
- Các chúa Nguyễn tổ chức di dân đi khai hoang, cấp nông cụ, lương ăn, thành lập làng ấp mới.
- Năm 1698, Nguyễn Hữu Cảnh vào kinh lí phía nam đặt phủ Gia Định. nhờ khai hoang và điều kiện tự nhiên thuận lợi nên nông nghiệp đàng trong phát triển nhanh, nhất là vùng đồng bằng sông Cửu Long