Khi nhiệt độ giảm, phân tử trong chất rắn hoặc chất lỏng sẽ giảm động năng và chuyển từ trạng thái năng lượng cao sang trạng thái năng lượng thấp hơn. Do đó, khếch tán sẽ xảy ra theo cách sau:
1. Phân tử hoặc ion trong chất rắn hoặc chất lỏng sẽ di chuyển chậm hơn do động năng giảm, dẫn đến tần suất va chạm giữa các phân tử cũng giảm.
2. Khi tần suất va chạm giảm, khả năng phân tán của các phân tử cũng giảm. Các phân tử sẽ không thể di chuyển xa hơn và sẽ tập trung lại gần nhau hơn.
3. Kết quả là khếch tán giảm đi và chất rắn hoặc chất lỏng trở nên dày đặc hơn, có cấu trúc rõ ràng hơn và không còn khả năng di chuyển tự do như ở trạng thái năng lượng cao hơn.