Hồ Chí Minh từng nói rằng "Không có gì quý hơn độc lập tự do". Về hình thức, câu nói ấy có giá trị vĩnh cửu, tuy nhiên, xét dưới khía cạnh nội dung, nội hàm của "độc lập - tự do" là một tiến trình nhận thức. Nó không đơn giản chỉ là "nước tôi là một nước độc lập, nước tôi là một nước tự do" thuần tuý theo tên gọi của khái niệm.
Trước làn sóng toàn cầu hoá hiện nay, nhìn dưới bất kỳ góc độ nào, có thể dễ dàng nhận ra, chẳng có quốc gia nào là độc lập tự do cả. Chính phủ Mỹ đóng cửa, cả thế giới bị ảnh hưởng. Sự ảnh hưởng, tác động qua lại, không chỉ trực tiếp ở các khối liên minh, mà còn cả gián tiếp với các nước không liên minh. Cuộc khủng hoảng kinh tế thế giới cho ta một bức tranh rõ nét nhất về ý niệm "độc lập" chỉ là tương đối.
"Tự do" cũng chỉ là một khái niệm tương đối. Không phải nước tôi giành được chính quyền nghĩa là nước tôi có toàn quyền tự do. Muốn tồn tại được trong thế giới này, trước tiên anh phải "chơi chung" với các quốc gia khác, đã tự nguyện "chơi chung" thì buộc anh phải tuân thủ các"khế ước chung" mà cộng đồng thế giới đang theo. Anh không tuân thủ. anh sẽ bị ra rìa. Nói như thế để thấy rằng, "độc lập tự do" quý đấy, nhưng hiểu đúng đắn về độc lập và tự do còn quý hơn.