Động cơ học tập hình thành từ những xúc cảm, nhu cầu, và hoài bão làm cho HS/SV suy nghĩ và hành động học tập, là yếu tố kích thích, nung nấu thúc đẩy tính tích cực trong HS/ SV nhằm tiếp thu kiến thức và phát triển nhân cách, nó không có sẵn hay tự phát mà hình thành dần trong quá trình học tập của HS/SV dưới hướng dẫn của cha mẹ và thầy cô; vì vậy cha mẹ, thầy cô và nhà trường thông qua chương trình, kế hoạch hoạt động đã được chuẩn bị trước mà tác động một cách tích cực, có tập trung lên con em, HS/SV của mình nhằm tạo nên hưng phấn, hứng thú, lòng ưa khen ngợi, chìu chuộng, quý mến, thương mến. HS/SV có động cơ học tập tốt có những phẩm chất như tính tích cực, tự giác, chăm chỉ, siêng năng học tập; HS/ SV không có động cơ học tập thì chán nản, bỏ học, lưu ban. Một HS/SV chán học do một trong nhiều nguyên nhân và hoàn cảnh, những yếu tố như nội dung môn học nặng, bài vở dồn nén không đủ thời gian học bài- làm bài, sức khỏe yếu, do bị bệnh hoặc hoàn cảnh gia đình có khó khăn kinh tế, thiếu hụt tình cảm cha mẹ, gia đình do đó không thể tiếp thu kiến thức dẫn đến ức chế, tụt hậu.
