* Nguyên nhân:
- Cuối năm 1944 đầu năm 1945 chiến tranh thế giới bước vào giai đoạn kết thúc. Trên chiến trường châu Âu, phát xít Đức bị quét khỏi thành lãnh thổ Liên Xô, nhiều nước Đông Âu được giải phóng, Béclin sắp thất thủ, nước Pháp được giải phóng
- Ở mặt trận Thái Bình Dương, phát xít Nhật khốn đốnvới những đòn tấn công của Anh- Mỹ
- Ở Đông Dương, Thực dân Pháp ráo riết chuẩn bị cho quân đồng minh vào
- Đêm ngày 9 tháng 3 năm 1945, khi trình thể thất bại của phát xít Nhật cận kề, Nhật buộc phải đảo chính Pháp độc chiếm Đông Dương
* Diễn biến
- Ngay từ tháng 3 - 1945, cách mạng chuyển sang cao trào, phong trào đấu tranh vũ trang và khởi nghĩa từng phần diễn ra ở nhiều địa phương. Tiêu biểu là ở căn cứ địa Cao - Bắc - Lạng hàng loạt các huyện, châu, xã được giải phóng.
- Ngày 15 - 4 - 1945, Hội nghị quân sự cách mạng Bắc Kì họp ở Hiệp Hòa (Bắc Giang) được tổ chức. Hội nghị quyết định thống nhất các lực lượng vũ trang thành Việt Nam giải phóng quân.
- Uỷ ban quân sự cách mạng Bắc Kì được hình thành.
- Ngày 4 - 6 - 1945, khu giải phóng Việt Bắc ra đời.
- Phong trào quần chúng trong cả nước phát triển mạnh mẽ, nhất là phong trào phá kho thóc Nhật chia cho dân nghèo.
* Kết quả: Cao trào kháng Nhật cứu nước đã dấy lên một khí thế sẵn sàng khởi nghĩa trong cả nước.