Ca dao là một thể loại văn học dân gian phong phú và đa dạng, thể hiện sự sáng tạo vô cùng phong phú của nhân dân. Trong ca dao, chúng ta thường thấy sự thể hiện của cảm xúc buồn bã, khổ đau khi nhìn vào thân phận bản thân, nhưng cũng không kém phần yêu thương, trân trọng khi nhắc đến những người thân yêu và những vật thân thuộc.
Ví dụ, trong ca dao than thân, chúng ta thấy sự thể hiện rõ nét của nỗi buồn, nỗi khổ:
“Trăm năm trong cõi người ta, Chữ tài chữ mệnh khéo là ghét nhau. Trải qua một cuộc bể dâu, Những điều trông thấy mà đau đớn lòng.”
Trong những dòng ca dao này, chúng ta thấy rõ sự than thở, buồn bã về số phận và cuộc đời.
Tuy nhiên, khi nhắc đến những người thân yêu, những vật thân thuộc, ca dao lại thể hiện sự yêu thương, trân trọng:
“Nhớ nhà là nhớ cha mẹ, Nhớ nhà là nhớ đường về quê hương. Nhớ nhà là nhớ cánh đồng, Nhớ nhà là nhớ dòng sông quê mình.”
Những dòng ca dao này thể hiện tình yêu, lòng biết ơn sâu sắc đối với cha mẹ, quê hương và những vật thân thuộc.
Như vậy, qua những bài ca dao, chúng ta thấy rõ sự đa dạng trong cảm xúc của con người: từ nỗi buồn, khổ đau khi nhìn vào thân phận bản thân, đến tình yêu, lòng trân trọng khi nhắc đến những người thân yêu và những vật thân thuộc. Điều này chứng tỏ sự sâu sắc, phong phú của tâm hồn dân tộc trong ca dao.