Chào mừng bạn đến với Selfomy Hỏi Đáp, hãy Hỏi bài tập hoặc Tham gia ngay
0 phiếu
135 lượt xem
trong Ngữ văn lớp 9 bởi
Soạn bài chi tiết bài "Nói với con"

2 Trả lời

0 phiếu
bởi nhthuyvy16 ● Cộng Tác Viên Tiến sĩ (16.5k điểm)
 
Hay nhất

I. MỞ BÀI

“Con cựa mình êm ả

Thôi ngủ nữa đi con!

Cái trăng cao chưa tròn

Tay bố vòng hơi thở

Cho con liền giấc ngon!”

(“Hai bàn tay em” – Huy Cận)

Bên cạnh tình mẫu tử thiêng liêng thường được đề cập trong thơ ca, tình cảm cha con cũng là một tình cảm sâu sắc được nhiều thi sĩ chắp bút viết thành thơ. Một trong số đó không thể không kể đến Y Phương – một nhà thơ dân tộc với ngôn ngữ mộc mạc, gần gũi cùng bài thơ “Nói với con” của mình. Bài thơ được sáng tác vào năm 1980, khi đất nước mới thống nhất và đang trong giai đoạn đổi mới. Từ hiện thực ấy, nhà thơ sáng tác bài thơ như một lời tâm sự, nhắc nhở con cái, thế hệ sau này.

“Chân phải bước tới cha

Không bao giờ nhỏ bé được

Nghe con!”

II. THÂN BÀI

1. “Chân phải bước tới cha

Chân trái bước tới mẹ

Một bước chạm tiếng nói

Hai bước chạm tiếng cười”

- Hình ảnh của bậc làm cha, làm mẹ dõi theo từng bước đi bập bẹ của đứa con thơ.

Gia đình chính là cái nôi phát triển của mỗi con người. Sự phát triển của mỗi người không chỉ tạo niềm vui cho mẹ mà còn là sự thổn thức của người cha.

- Liên hệ đến bài thơ của Huy Cận:

“Được tin con tập đi

Cha mừng không ngủ được

Cha nằm đêm thầm thì

Từng tiễn chân con bước”

2. “Người đồng mình yêu lắm con ơi

Đan lờ cài nan hoa

Vách nhà ken câu hát”

- “Lắm”: phó từ chỉ mức độ cao, rất nhiều.

Tình yêu của nhà thơ dành cho cội nguồn quê hương là rất sâu đậm.

- “Đan lờ cài nan hoa/Vách nhà ken câu hát”: những công việc cực nhọc nhưng luôn được đi cùng sự lãng mạn, tươi vui.

Chính sự lạc quan, yêu đời đó đã khiến con người thêm vui và bớt phần khổ cực.

3. “Rừng cho hoa

Con đường cho những tấm lòng

Cha mẹ mãi nhớ về ngày cưới

Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời”

- Quê hương đã cho cha mẹ một cuộc sống hạnh phúc bền lâu.

- “ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời”: một ngày mà họ không thể nào quên được.

Nơi đây đã nuôi dưỡng tình yêu của đôi lứa để rồi họ cưới nhau, quyết định cùng nhau đi hết cuộc đời bằng một đám cưới ấm áp, hạnh phúc.

4. “Người đồng mình thương lắm con ơi

Cao đo nỗi buồn

Xa nuôi chí lớn”

- “thương”: một cung bậc cảm xúc cao cả hơn cả “yêu”, đó không chỉ là tình yêu đơn thuần mà giống như là tình thương giữa những người thân máu mủ ruột thịt trong gia đình.

- “Cao đo nỗi buồn/Xa nuôi chí lớn”: hai câu thơ phát triển thuận cùng nhau.

- Nỗi buồn được đo bởi chiều “cao” của trời, ý chí được đo bởi chiều “xa” của đất.

“người đồng mình” có một ý chí được hun đúc mạnh mẽ, vượt lên trên mọi gian khó.

5. “Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn

Sống trên đá không chê đá gập ghềnh

Sống trong thung không chê thung nghèo đói

Sống như sông như suối

Lên thác xuống ghềnh

Không lo cực nhọc”

- Điệp ngữ “sống” được lặp lại ba lần: nhấn mạnh tâm thế sống mà một người cha mong con có thể làm được.

Phải biết yêu thương mảnh đất mà mình đã được sinh ra, chứ không phải chê bai nó bởi sự gian khó, nghèo khổ.

- So sánh “như sông như suối” + thành ngữ “lên thác xuống ghềnh”: hi vọng con mình sẽ như một dòng sông, một con suối trôi êm ả qua những khó khăn của cuộc đời.

→  Lời thơ tuy giản dị, gần gũi nhưng lại mang hàm ý sâu sắc, lắng đọng.

6. “Người đồng mình thô sơ da thịt

Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con

Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương

Còn quê hương thì làm phong tục”

- “thô sơ”: đơn giản đến mức sơ sài, không hoàn hảo.

- “nhỏ bé”: ở vẻ bề ngoài chứ không hề “nhỏ bé” về tâm hồn, về khí phách, về ý chí nghị lực.

- “tự đục đá kê cao quê hương”: lao động miệt mài để tự sức đưa quê hương lên một tầm cao mới.

- “quê hương thì làm phong tục”: chính những con người cần cù lao động ấy đã tạo ra những giá trị văn hóa cho quê hương.

7. “Con ơi tuy thô sơ da thịt

Lên đường

Không bao giờ nhỏ bé được

Nghe con”

- “lên đường”: khi bước ra đường đời rộng lớn và nhiều cạm bẫy.

- “không bao giờ nhỏ bé được”: không được đánh mất ý chí và gục ngã.

- “Nghe con”: tiếng gọi đầy trìu mến với tất thảy tin yêu và hi vọng dành cho đứa con nhỏ cũng giống như thế hệ sau này.

bởi nhthuyvy16 ● Cộng Tác Viên Tiến sĩ (16.5k điểm)
8. Đánh giá nội dung và nghệ thuật:
Gấp lại trang thơ nhưng lại mở ra trong ta biết bao suy ngẫm về thái độ sống đối với quê hương mà tác giả đã truyền tải. Bằng các biện pháp nghệ thuật tài tình như ẩn dụ, so sánh, điệp ngữ,… nhà thơ đã khéo léo nhắc nhở thế hệ sau về cách sống cao đẹp, kiên cường, yêu thương và khao khát xây dựng quê hương, đất nước. Lời nhắn nhủ của người cha trong bài thơ cũng giống như lời của tất cả những người cha mong muốn nhắn gửi tới con mình.
III. KẾT BÀI
“Nói với con” thật sự là cuộc sống, là tấc lòng thực của Y Phương dành cho quê hương xứ sở. Đó là lời nhắn gửi kết tinh từ tình yêu thương và lòng biết ơn sâu sắc của nhà thơ dành cho quê hương. Thời gian có thể phủ bụi một số thứ nhưng có những thứ càng xa rời thời gian, càng sáng càng đẹp và “Nói với con” chính là minh chứng cho điều đó. Dẫu đã qua bao năm nhưng bài thơ luôn là lời nhắn nhủ ý nhị đối với thế hệ sau về một cách sống cao đẹp, biết ơn quê hương và gắng sức học tập để xây dựng quê hương ngày một giàu mạnh.
0 phiếu
bởi minhnhatienthanh816 Cử nhân (4.7k điểm)

                                                                                        tham khảo

Câu 1. Mượn lời nói với con, nhà thơ gợi về cội nguồn sinh dưỡng mỗi con người, gợi về sức sống mạnh mẽ, bền bỉ của quê hương mình. Bố cục của bài thơ đã thể hiện ý tưởng đó như thế nào?

- Bố cục đã thể hiện ý tưởng:

  • Phần 1. Từ đầu đến “Ngày đầu tiên đẹp nhất trên đời”: Người cha nói với con về tình cảm cội nguồn.
  • Phần 2. Còn lại: Người cha nói với con về truyền thống cao đẹp của quê hương, mong muốn con tiếp nối truyền tống đó.

=> Bố cục đã thể hiện đầy đủ nội dung bài thơ, từ tình cảm gia đình mở rộng ra tình cảm quê hương; từ những kỉ niệm gần gũi, thiết tha nâng lên lẽ sống.

Câu 2. Con được lớn lên trong tình yêu thương của cha mẹ, trong sự đùm bọc của quê hương. Hãy tìm và phân tích các câu thơ nói lên điều ấy.

- Bốn câu thơ đầu: Con được lớn lên trong tình yêu thương, sự nâng niu và mong chờ của cha mẹ.

- Bảy câu thơ tiếp: Con người trưởng thành trong cuộc sống lao động, trong thiên nhiên thơ mộng, trữ tình của quê hương.

Câu 3. Người cha nói với con về những đức tính cao đẹp gì của người “đồng mình”, từ đó nhắc nhở con trên đường đời cần phải như thế nào?

- Sống vất vả mà mạnh mẽ, khoáng đạt, gắn bó bền chặt với quê hương dù còn đói nghèo, cực nhọc. Từ đó, người cha mong con phải có nghĩa tình với quê hương, biết chấp nhận và vượt qua gian nan thử thách bằng ý chí:

“Người đồng mình thương lắm con ơi
Cao đo nỗi buồn
Xa nuôi chí lớn
Dẫu làm sao thì cha vẫn muốn
Sống trên đá không chê đá gập ghềnh
Sống trong thung không chê thung nghèo đói
Sống như sông như suối
Lên thác xuống ghềnh
Không lo cực nhọc”

- Giản dị, mộc mạc nhưng ai cũng giàu chí khí, niềm tin (chẳng mấy ai nhỏ bé) và sự lao động cần cù trên quê hương, có tập quán tốt đẹp. Từ đó, người cha mong con sẽ biết tự hào, giữ gìn truyền thống của quê hương và vươn lên trong cuộc sống:

“Người đồng mình thô sơ da thịt
Chẳng mấy ai nhỏ bé đâu con
Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương
Còn quê hương thì làm phong tục”

Câu 4. Em cảm nhận như thế nào về tình cảm người cha đối với con trong bài thơ? Điều lớn lao nhất mà người cha muốn truyền cho con qua những lời này là gì?

  • Tình cảm người cha đối với con trong bài thơ : thương yêu và tin cậy.
  • Điều lớn lao nhất mà người cha truyền cho con: lòng tự hào với sức sống mạnh mẽ và truyền thống tốt đẹp của quê hương, niềm tự tin khi bước vào cuộc đời.

Câu 5. Nhận xét về cách diễn tả tình cảm và suy nghĩ bằng hình ảnh của nhà thơ. (Gợi ý: Người miền núi thường có cách nói giàu hình ảnh, cụ thể, mộc mạc mà có tính khái quát, giàu chất thơ. Chẳng hạn bốn dòng thơ đầu bài hay các câu: “Đan lờ cài nan hoa - Vách nhà ken câu hát”, “Người đồng mình tự đục đá kê cao quê hương”...)

Từ ngữ, hình ảnh mộc mạc, có sức gợi tả, có tính khái quát mà giàu chất thơ, độc đáo và đậm chất dân tộc.

II. Luyện tập

Đặt mình là nhân vật người con trong bài thơ, soạn một bài nói ngắn về cảm xúc suy nghĩ của mình khi nghe lời người cha nói với con.

Gợi ý:

Khi lắng nghe lời cha nói, tôi cảm nhận được tình cảm thật thiêng liêng. Cha đã dạy cho tôi lòng yêu mến những truyền thống tốt đẹp của quê hương, của dân tộc mình là sự cần cù, sức sống mạnh mẽ. Tôi đã hiểu thêm được vẻ đẹp tâm hồn của một dân tộc miền núi, thêm yêu quý gắn bó với truyền thống, với quê hương và ý chí vươn lên trong cuộc sống. Từ đó, khi nghe lời cha nói, tôi nhận ra rằng chúng ta cần phải giữ gìn truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc. Hòa nhập để phát triển, nhưng không hòa tan để đánh mất. Lời cha gửi gắm thật ý nghĩa, sâu sắc.

Các câu hỏi liên quan

0 phiếu
1 trả lời 87 lượt xem
Em hãy soạn bài "Mùa xuân nho nhỏ" chi tiết nhất.
đã hỏi 14 tháng 5, 2022 trong Ngữ văn lớp 9 bởi Khách
0 phiếu
1 trả lời 217 lượt xem
Viết đoạn văn nói về chi tiết cái bóng trong Chuyện người con gái Nam Xương
đã hỏi 31 tháng 5, 2023 trong Ngữ văn lớp 9 bởi tngnhatganh117 Cử nhân (3.3k điểm)
+1 thích
3 câu trả lời 8.3k lượt xem
lập dàn ý chi tiếtvề bài Một nhà văn nói:"Sách là ngọn đèn sáng bất diệt của trí tuệ con người"(cần gấp)  
đã hỏi 20 tháng 3, 2017 trong Ngữ văn lớp 7 bởi ShiShiG Học sinh (150 điểm)
  • ngữ-văn-7
0 phiếu
1 trả lời 45 lượt xem
Trong tác phẩm Chuyện Ngưòi Con Gái Nam Xưong , chi tiết cái bóng xuất hiện mấy lần ?
đã hỏi 30 tháng 5, 2023 trong Ngữ văn lớp 9 bởi tngnhatganh117 Cử nhân (3.3k điểm)
–1 thích
0 câu trả lời 278 lượt xem
  Nhận xét về vai trò của chi tiết nghệ thuật trong truyện, có ý kiến cho rằng: "Chi tiết nhỏ làm nên nhà văn lớn". Hãy phân tích chi tiết "chiếc bóng" trong tác phẩm "Chuyện người con gái Nam Xương" của Nguyễn Dữ đã làm rõ điều đó.  
đã hỏi 17 tháng 4, 2020 trong Ngữ văn lớp 9 bởi Phamthunhien Tiến sĩ (20.5k điểm)
0 phiếu
2 câu trả lời 61 lượt xem
A. Năm ngón tay bằng năm đồng. B. Năm ngón tay là lẽ phải. C. Lẽ phải của Cải là năm đồng đã đưa cho thầy lí. D. Lẽ phải của Cải là tiền.
đã hỏi 5 tháng 2, 2022 trong Khác bởi Zake Tiến sĩ (18.3k điểm)
0 phiếu
3 câu trả lời 262 lượt xem
Viết dàn ý chi tiết bài chiếc đoàn thuyền đánh cá
đã hỏi 16 tháng 5, 2022 trong Ngữ văn lớp 9 bởi Khách
0 phiếu
2 câu trả lời 83 lượt xem
Viết dàn ý chi tiết bài cảnh ngày hè
đã hỏi 16 tháng 5, 2022 trong Ngữ văn lớp 9 bởi Khách
0 phiếu
2 câu trả lời 102 lượt xem
Lập dàn ý chi tiết phân tích bài thơ "Đồng chí".
đã hỏi 14 tháng 5, 2022 trong Ngữ văn lớp 9 bởi Khách
+2 phiếu
2 câu trả lời 6.1k lượt xem
Ko dc copy trên mạng. Nếu copy phải để rõ đường link và bài viết kèm theo( nếu có).
đã hỏi 30 tháng 3, 2017 trong Ngữ văn lớp 6 bởi Nguyễn Trà My Học sinh (158 điểm)
  1. nguyenmanh04102009212

    166 Điểm

  2. tnk11022006452

    120 Điểm

  3. minhquanhhqt160

    64 Điểm

Phần thưởng hằng tháng
Hạng 1: 200.000 đồng
Hạng 2: 100.000 đồng
Hạng 3: 50.000 đồng
Hạng 4-10: 20.000 đồng
Bảng xếp hạng cập nhật 30 phút một lần
...