Quốc triều hình luật (hay còn gọi là Lê triều hình luật) được xây dựng, bổ sung, hoàn chỉnh trong thời Lê sơ và được Lê Thánh Tông ban hành vào năm 1483 trong thời gian ông lấy niên hiệu là Hồng Đức nên còn có tên gọi khác là Luật Hồng Đức. Bộ luật này chứa đựng nhiều yếu tố, giá trị tích cực, tiến bộ, trong đó cần phải nhấn mạnh và khẳng định đến một giá trị nổi bật là, những quyền tối thiểu nhưng cơ bản của con người, đặc biệt là của người dân được thừa nhận, được tôn trọng và được bảo vệ bằng pháp luật. Điều đó thể hiện ở, thứ nhất, Luật Hồng Đức đã đưa ra nhiều điều luật, quy phạm cụ thể nhằm tạo ra môi trường, thể chế,… để những quyền cơ bản của con người được tôn trọng và bảo vệ. Thứ hai, trong bộ Luật Hồng Đức, có nhiều điều luật với nhiều quy định cụ thể đã chứng tỏ nhân phẩm và nhiều quyền tự do khác của con người được thừa nhận, tôn trọng và bảo vệ. Thứ ba, mọi người đều có quyền được sống, được chăm sóc, được bảo vệ.