○ “mưa không qua ngọ, gió không qua mùi (Giờ ngọ và giờ mùi là vào buổi trưa) Đây là kinh nghiệm của nhân dân trong các trận bão, nhưng không hoàn toàn đúng”.
Thứ nhất: giờ Ngọ là từ 11 giờ đến 13 giờ, đúng là “vào buổi trưa”; tuy nhiên, giờ Mùi từ 13 giờ đến 15 giờ, đã sang nửa chiều, sao còn còn gọi là “buổi trưa”? Thứ hai: đây không phải kinh nghiệm về “các trận bão”, mà là nhận định về quy luật mưa gió thông thường trong một ngày. Vế một: nếu cơn mưa bắt đầu từ buổi sáng thì thường không kéo dài quá trưa (Dị bản: “Mưa không qua Ngọ, gió chẳng qua Mùi”. Tục ngữ gần nghĩa: Sáng ướt áo, trưa ráo thóc; Sáng mưa, trưa tạnh; Sáng mưa, trưa nắng; Mưa sáng mai, mài rựa đi rú. Câu nói quen thuộc trên các bản tin dự báo thời tiết “trưa chiều giảm mây trời nắng” chính là phản ánh quy luật của những cơn mưa sáng). Tục ngữ Tày: “Mưa sớm thì ở nhà giặt chăn” [Phân dạu giú rườn rắc và]; “Mưa buổi sớm thì thóc đổ ra phơi ở dàn.” [Phân dạu khẩu thác dàn], đều có nghĩa: mưa buổi sáng thì trưa sang chiều sẽ tạnh nắng, nên vẫn còn thời gian phơi chăn, phơi thóc. Tục ngữ Việt gốc Hán: “Vũ bất quá Ngọ – 雨不過午 – Mưa thường không kéo dài quá giờ Ngọ”.
Vế hai: “gió không qua Mùi”, thì “gió” đây không phải “các trận bão” (bão tan phụ thuộc vào tốc độ di chuyển và thời điểm “đổ bộ” vào đất liền chứ không căn cứ vào giờ nào, sáng hay chiều), mà là gió mùa đông bắc: sáng sớm gió thổi mạnh hun hút qua buổi trưa, nhưng đến nửa chiều thì sẽ lặng (Có câu Bấc lặng hôm, nồm lặng mai; Quy luật của gió mùa: “Gió đông nồm chiều hôm thổi lại” – Đại Nam Quấc âm). Như vậy, “gió” và “mưa” trong câu tục ngữ hoàn toàn không phải “kinh nghiệm” dự đoán thời tiết “trong các trận bão” như GS Nguyễn Lân giảng.
luckyyhappyy07687 
PTG 
tnk11022006452 
minhquanhhqt160 