Có 2 hình thức thụ phấn là Tự thụ phấn và Giao phấn:
+ Tự thụ phấn: là hiện tượng hoa có hạt phấn rơi vào đầu nhụy của chính hoa đó. Hoa tự thụ phấn là hoa lưỡng tính. Thời gian chín của nhị so với nhụy là cùng lúc. Tự thụ phấn, đời sau có sự tái tổ hợp nhiễm sắc thể có cùng nguồn gốc.
VD: Tự thụ phấn ở cây hoa cải, tự thụ phấn ở cây hoa bưởi,...
+ Giao phấn: là hiện tượng hạt phấn của hoa này chuyển tới đầu nhụy của hoa khác. Hoa giao phấn là hoa đơn tính. Trong thụ phấn chéo có sự tái tổ hợp nhiễm sắc thể từ hai nguồn gốc khác nhau.
VD: Giao phấn ở cây hoa mướp (nhờ sâu bọ), giao phấn ở cây lúa (nhờ con người), giao phấn ở cây hoa phi lao (nhờ gió),...