Question

Vì sao phát sinh hiện tượng Enninô?

Answer 1

Bờ Đông Nam biển Thái Bình Dương, tức là miền duyên hải phía tây các nước Ecuado, Pêru, v.v.. Ở Nam Mỹ, dòng hải lưu mạnh Milo nổi tiếng chảy từ nam sang bắc qua vùng này gặp dòng hải lưu ấm ở đường xích đạo, hình thành ngư trường Milo nổi tiếng trên thế giới. Sản lượng cá hàng năm ở đây đã từng chiếm 1/5 tổng sản lượng cá trên thế giới. Nhưng mấy chục năm gần đây, cứ cách 2 – 7 năm thì ngư trường Milo lại phát sinh một lần sinh vật biển cạn kiệt: cá và chim bị chết, sản lượng cá giảm xuống rõ rệt. Người ta gọi hiện tượng này là hiện tượng “Enninô”. Enninô là tiếng Tây Ban Nha, có nghĩa là “thánh con”, tức là con của Thượng đế. Khi hiện tượng Enninô xuất hiện, không những khí hậu vùng duyên hải Milo biến đổi đột ngột mà khí hậu nhiều vùng khác cũng biến đổi khác thường: nơi nên nóng thì không nóng, nơi đáng lạnh thì không lạnh; nơi nên mưa thì nắng chang chang, khắp nơi khô hạn; nơi cần ít mưa thì ngập lụt, nước mênh mông. Đó là do nguyên nhân gì? Nguyên là trước khi Enninô xảy ra, nước biển đã ấm lên rất nhiều dẫn đến tầng không khí trên mặt biển nhiệt độ tăng cao, làm mất đi sự phân bố của động thái cân bằng nhiệt trong dòng không khí và nước, khiến cho khí hậu toàn cầu phát sinh biến đổi hàng loạt. Enninô xuất hiện thất thường, khó tìm ra qui luật. Từ thế kỉ XX đến nay, nó xuất hiện khoảng 17 lần. Mỗi lần xuất hiện đều khiến cho khí hậu nhiều vùng trên thế giới thay đổi. Ví dụ năm 1972 và năm 1976, khi Enninô xuất hiện, một vùng lớn nhiệt đới và á nhiệt đới đã trải qua một trận lạnh hàng trăm năm nay chưa từng có. Năm 1976 vùng Đông Bắc Trung Quốc vì khí hậu xuống thấp khác thường đã gây nên sản lượng lương thực giảm thấp. Năm 1982–1983, Enninô lại xuất hiện, lần này cường độ rất mạnh, thời gian kéo dài, nước biển ở Đông Thái Bình Dương tăng cao 6 oC – 7 oC gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến toàn cầu, thiên tai phát sinh dồn dập, ở ấn Độ xuất hiện nạn hạn hán dữ dội, vùng Milo băng tuyết tan ra. Lần này Enninô đã đem lại tổn thất cho toàn thế giới, gần 1.500 người bị chết, của cải thiệt hại lên tới 10 tỉ đôla. Bước vào thập kỉ 90, Enninô lại càng dồn dập, gây nên khí hậu toàn cầu thất thường. Vậy vì sao lại xuất hiện hiện tượng Enninô? Các nhà khoa học cho rằng, đó là vì dòng hải lưu trong vùng xích đạo của Thái Bình Dương và không khí tác dụng lẫn nhau làm mất đi sự cân bằng. Lúc đó gió trong dòng hải lưu xích đạo giảm thấp, dòng nước ấm ở Tây Thái Bình Dương chảy về phía đông bị dòng nước lạnh ở Đông Thái Bình Dương cản trở, nên phát sinh hiện tượng nước biển ấm lên và mực nước biển dâng cao.