- Nghệ thuật miêu tả diễn biến tâm lý nhân vật: Sự việc nghe tin làng chợ Dầu theo Việt gian là một sự thử thách lớn đối với tình yêu làng, yêu nước của ông. Ông Hai sững sờ, chết lặng người đi, rồi cảm giác xấu hổ, uất ức nghẹn trào khi nghe tin dữ. Với ông, đó làm một cái tin không thể tin được, không thể chấp nhận được. Nếu như trước đây, tình yêu làng và tình yêu nước hòa quyện trong nhau thì lúc này, ông Hai buộc phải có sự lựa chọn? Đó không phải là điều đơn giản bởi với ông, làng Chợ Dầu đã trở thành một phần của cuộc đời, không dễ gì vứt bỏ; còn cách mạng là cứu cánh của gia đình ông, giúp cho gia đình ông và mọi người dân thoát khỏi cuộc đời nô lệ. Cuối cùng, ông Hai đã quyết định: “Làng thì yêu thật, nhưng làng theo Tây mất rồi thì phải thù”. Sau bao đắn đo, trăn trở, ông Hai đã giữ vững lập trường cách mạng, ủng hộ cách mạng, ủng hộ kháng chiến. Tình yêu làng dẫu có thiết tha đến đâu cũng không thể mãnh liệt hơn tình yêu tổ quốc.