Đòn tấn công hiểm ác của Đức nhằm vào thành phố Stalingrad vào mùa hè năm 1942 gần như không thể ngăn chặn được. Trùm phát xít Đức Adolf Hitler khát khao đánh chiếm thành phố này bằng mọi giá. Y muốn cắt đứt tuyến tiếp vận của Liên Xô thông qua sông Volga và chiếm lấy nguồn dầu mỏ Kavkaz. Để chống lại cuộc tiến công của Đức, Liên Xô đã phải gồng mình huy động tất cả các nguồn lực.
Để tăng cường tinh thần và kỷ luật của binh sĩ Liên Xô, lãnh tụ Joseph Stalin đã phát đi mệnh lệnh nổi tiếng 227, khẳng định “không còn thời gian để rút lui nữa”. Liên Xô tung ra khẩu hiệu “Không lùi, dù chỉ một bước!”.
Vào tháng 8, cuộc rút lui của Hồng quân dừng lại ở Stalingrad. Một khẩu hiệu phổ biến khác của thời đó là: “Không còn đất cho chúng ta đằng sau sông Volga”. Lãnh đạo thành phố Stalingrad kêu gọi người dân biến “mỗi con phố, khu nhà thành một pháo đài bất khả chiến bại”. Khí thế chiến đấu dâng lên hừng hực trong quân và dân Liên Xô tại mặt trận nóng bỏng này.
Một sĩ quan Đức hồi tưởng về trận đánh Stalingrad: “Đối phương giữ một phần nhà máy Cách mạng tháng Mười. Nguồn kháng cự chính nằm ở khu luyện kim. Nếu chiếm được chỗ này, điều đó đồng nghĩa với việc Stalingrad thất thủ. Máy bay chúng tôi đã giội bom xuống khu vực này trong nhiều tuần.. Không còn chỗ nào là chưa bị cày xới... Trong 3 tiếng đồng hồ, chúng tôi chỉ tiến lên thêm được chừng 70m. Vào đúng lúc đó, một lá cờ đỏ phất lên, rồi một lá cờ xanh. Điều đó có nghĩa là quân Nga đã bắt đầu phản kích... Tôi không hiểu nổi người Nga lấy đâu ra sức mạnh nữa. Đó là lần đầu tiên trong cuộc chiến này tôi gặp phải một nhiệm vụ không thể hoàn thành nổi.... Và bây giờ khu vực lò luyện kim nằm hoàn toàn trong sự kiểm soát của họ”.